Từ tình trạng buồn ngủ tăng lên đến các chu kỳ REM bị gián đoạn, đây là những gì xảy ra khi bạn uống rượu trước khi ngủ. Một ly rượu trước khi đi ngủ đối với hầu hết mọi người nghe có vẻ như một nghi thức ban đêm xa xỉ - vừa ngon miệng lại vừa giúp bạn có tâm trạng thư giãn. Bất kỳ ai đã từng uống vài ly trước khi đi ngủ đều có thể cho bạn biết về tác dụng của rượu khiến bạn đi vào giấc ngủ, nhưng tác dụng của nó không chỉ dừng lại ở đó khi bạn nhắm mắt lại. Vậy thì ly rượu trước khi đi ngủ là một ý kiến hay hay dở?

Tại đây, Thế Giới Rượu đã tổng hợp những nghiên cứu khoa học mới nhất để phân tích những điều mà người yêu rượu cần biết về rượu và giấc ngủ.

Rượu có thể giúp bạn dễ ngủ hơn…

Bạn trằn trọc mãi không ngủ được? Cho dù đó là do căng thẳng trong công việc, chương trình truyền hình mới nhất khiến bạn không thể rời mắt hay một căn bệnh mãn tính khiến bạn thức trắng đêm, bạn không đơn độc. Theo Học viện Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ, khoảng 70 triệu người Mỹ gặp vấn đề về giấc ngủ. Đối với nhiều người, rượu là một lựa chọn dễ tiếp cận và thường hấp dẫn để giải tỏa căng thẳng.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống rượu trước khi đi ngủ sẽ giúp giảm thời gian trễ ngủ, nghĩa là nó có thể giúp bạn dễ ngủ hơn bình thường. Điều này là nhờ tác dụng an thần của rượu, tác dụng này có thể thay đổi tùy thuộc vào nồng độ cồn trong máu (BAC) của bạn. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng mọi người có thể phát triển khả năng chịu đựng đối với tác dụng an thần này chỉ sau ba đêm. Cuối cùng, cơ thể bạn sẽ cần nhiều rượu hơn để có được tác dụng gây ngủ, điều này có thể dẫn đến những vấn đề lớn hơn, chẳng hạn như nghiện rượu.

Cũng như nhiều vấn đề sức khỏe khác, loại rượu bạn uống cũng có thể tạo ra sự khác biệt. Năm 2006, một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học về Thực phẩm và Nông nghiệp đã tiết lộ rằng một số loại nho làm rượu rất giàu melatonin, một loại hormone điều hòa giấc ngủ.

Trong số tám giống nho được thử nghiệm, Nebbiolo chứa nhiều melatonin nhất, với 0,965 nanogam trên một gam vỏ nho (ng/g), tiếp theo là nho Croatina địa phương của Ý (0,87 ng/g) và Barbera (0,63 ng/g). Mặt khác, Cabernet Franc chỉ chứa một lượng nhỏ melatonin, ở mức 0,005 ng/g. Nhưng nghiên cứu vẫn chưa xác định được liệu hàm lượng melatonin trong rượu có thể khiến nó trở thành lựa chọn thông minh hơn những loại rượu khác để uống trước khi đi ngủ hay không.

… Rượu có thật sự mang lại giấc ngủ chất lượng?

Mặc dù một chút rượu có thể giúp bạn chìm vào giấc ngủ, bạn có thể không có một giấc ngủ ngon trong cả đêm. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, đặc biệt khi tiêu thụ ở mức độ vượt quá mức độ vừa phải, rượu sẽ ức chế giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM) - giai đoạn ngủ liên quan đến việc mơ và ghi nhớ - trong phần đầu của đêm.

Tình hình trở nên tệ hơn khi đêm xuống. Một nghiên cứu năm 2015 được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Lâm sàng và Thực nghiệm về Nghiện rượu cho thấy rằng trong khi những đối tượng uống rượu có giấc ngủ sóng chậm hoặc "giấc ngủ sâu" tăng lên vào đầu đêm, thì vài giờ sau đó, họ gặp phải tình trạng rối loạn giấc ngủ, số lần thức giấc nhiều hơn và thời gian tỉnh táo nhiều hơn.

Xem thêm: Khi say rượu nên uống gì đỡ mệt đau đầu?

Bằng cách theo dõi các xung điện trong não, các nhà nghiên cứu của nghiên cứu này phát hiện ra rằng những người uống rượu trong nửa đêm thứ hai đã trải qua thứ được gọi là giấc ngủ alpha-delta - nghĩa là các sóng alpha (liên quan đến trạng thái tỉnh táo bình tĩnh) và sóng delta (liên quan đến giấc ngủ sâu nhất) xảy ra cùng một lúc. Tiến sĩ Christian Nicholas, một nhà nghiên cứu của Đại học Melbourne tham gia nghiên cứu, giải thích rằng những phát hiện này chỉ ra rằng rượu làm suy yếu tác dụng phục hồi bình thường của giấc ngủ.

Những hiện tượng không mong muốn này diễn ra trong nửa sau của giấc ngủ có xu hướng xảy ra vào khoảng thời gian rượu được chuyển hóa, một hiện tượng được gọi là "hiệu ứng phục hồi". Theo mô tả của các bác sĩ chuyên khoa về y học giấc ngủ, Tiến sĩ Timothy Roehrs và Tiến sĩ Thomas Roth trong một bài báo được Viện Quốc gia về Lạm dụng Rượu và Nghiện rượu công bố, trong nửa đầu giấc ngủ, cơ thể điều chỉnh một số biến số giấc ngủ (chẳng hạn như lượng giấc ngủ REM hoặc giấc ngủ sóng chậm) theo sự có mặt của rượu để duy trì một mô hình giấc ngủ bình thường.

Khi rượu được đào thải khỏi hệ thống - mất khoảng bốn đến năm giờ đối với người đi ngủ với nồng độ cồn trong máu là 0,08 - một số điều chỉnh này thay đổi theo hướng ngược lại, gây ra tình trạng tỉnh táo và các giai đoạn ngủ nhẹ hơn. Điều này cũng giải thích tại sao, sau một đêm dài uống rượu, bạn có thể thức dậy sớm và cảm thấy tỉnh táo.

Rượu ảnh hưởng thế nào đến các rối loạn giấc ngủ

Theo Tiến sĩ Ilene Rosen, giám đốc chương trình của Đại học Pennsylvania Sleep Fellowship và chủ tịch của Viện Hàn lâm Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ, rượu có thể ảnh hưởng đến những người mắc chứng rối loạn giấc ngủ khác với những người có giấc ngủ khỏe mạnh. Ví dụ, bà nói với Wine Spectator rằng những người mất ngủ có xu hướng thích tác dụng an thần tăng lên của liều nhỏ rượu mà không bị gián đoạn giấc ngủ về sau.